‘Family governance essentieel voor toekomst familiebedrijf’

Ouderdom komt met gebreken. De kans bestaat dat ditzelfde geldt voor het – langdurig – voortbestaan van familiebedrijven. Onderlinge onenigheid, vermogensverlies bij overdracht naar de volgende generatie, de controle verliezen over de vermogenspositie, het schaden van de harmonieuze familieband en gebrek aan communicatie zijn voorbeelden van gebreken waar veel familiebedrijven, naarmate ze langer bestaan, mee te maken kunnen krijgen. En dat terwijl een hulpmiddel voorhanden is: family governance

 Door: mr. Sharon Beekmans en drs. Niels Govers, Clavis B.V.

Family governance gaat over het opstellen en handhaven van eigen regels wat betreft de verhoudingen tussen de familieleden onderling, en hun relatie tot het familiebedrijf. Met family governance wordt structuur aangebracht door afspraken te maken over bijvoorbeeld het familiebeleid, de strategie, bestuur en toezicht en onderlinge communicatie. Naarmate de familie groter wordt, meerdere generaties direct of indirect betrokken gaan raken, is een goede family governance van groot belang.

Een standaard model van een goed ingerichte family governance bestaat niet. Wat passend is verschilt namelijk per familie, en is afhankelijk van diverse factoren. Zo is het belangrijk om te kijken naar de familiegeschiedenis en de cultuur, maar ook naar bijvoorbeeld de visie en missie, (individuele) belangen, de rol van de familie in de onderneming, de leeftijden van familieleden en de vermogensplanning.

Instrumenten
Er zijn diverse instrumenten om family governance mee in te richten. Zo worden vaak afspraken vastgelegd in een familiestatuut, oftewel een familiegrondwet. Hierin kunnen de kernwaarden, doelstellingen en de visie van de familie worden opgenomen. Maar ook hoe bijvoorbeeld alle familieleden worden geïnformeerd en welke eisen er zijn met betrekking tot actieve betrokkenheid, enzovoorts. Het familiestatuut is geen juridisch bindend document, maar wel van grote (morele) waarde. De familie kan hierin namelijk duidelijk vastleggen wat de familiewaarden zijn waar zij voor staat. Uiteraard komt het voor dat de familie na verloop van tijd een andere koers wenst te varen. Het is daarom belangrijk om met elkaar in gesprek te blijven en het familiestatuut als een levend document te zien. De uitkomst van deze gesprekken kan vervolgens doorwerken in bijvoorbeeld het testament, huwelijkse voorwaarden, statuten van het bedrijf en de aandeelhoudersovereenkomst. Om discrepantie te voorkomen moeten deze documenten op elkaar worden afgestemd.

Om dit allemaal op één plek te organiseren en de continuïteit te waarborgen, hebben veel families een familiestichting. Hiermee wordt de kans vergroot op succesvolle vermogensoverdracht, en het behoud van het familievermogen over de generaties wordt gemaximeerd door het geleidelijk betrekken van volgende generaties.

Driecirkelmodel
Binnen het driecirkelmodel van Davis en Tagiuri (1996) is het zo dat de drie cirkels – familie, bedrijf en eigendom – in balans dienen te zijn. Een goede family governance is hierbij essentieel.

Conclusie
Om als familiebedrijf succesvol te blijven voor de langere termijn en ‘ouderdomsgebreken’ vóór te zijn, is het onder andere verstandig om tijdig en op continue basis bijeen te komen en samen na te denken over het (toekomst)beleid. Per familie zal verschillen hoe dit wordt ingevuld, alhoewel schriftelijke afspraken bij dit proces wel de meeste houvast bieden omdat elke generatie erop terug kan vallen. Kortom, family governance is een verbindende factor waarmee de verhouding tussen de familie, het eigendom en het familiebedrijf in balans worden gebracht.

Streamer:
‘Het familiestatuut is van grote (morele) waarde’

Blijf op de hoogte met onze maandelijkse nieuwsbrief