“Ook groeiscenario’s brengen risico’s met zich mee”

Waar het jarenlang ging over omgaan met de crisis, is (snelle) groei nu een thema dat speelt onder familiebedrijven. Groei is doorgaans positief, maar het brengt ook risico’s met zich mee. Zowel daar waar het gaat om management als op het gebied van waardering en aandeelhoudersstructuur.

Tijdens het jaarlijkse familiebedrijvendiner van Marein Smits (Wintertaling) en Maarten Vijverberg (Clifton Finance) op 9 november in De Hooge Vuursche in Baarn stond het thema ‘zoeken naar het talent van de opvolger’ op het programma. Hoe beoordeel je wie de beste opvolger is? En is het verstandig als iemand wel de juiste achternaam heeft, maar niet over de juiste talenten beschikt?
Belangrijk is het ook de vraag te stellen hoe het bedrijf zich goed of misschien wel stormachtig zal ontwikkelen, stelt Marein Smits, advocate en partner bij Wintertaling. “Groei is aan de orde van de dag. Hoe gaat de beoogde kandidaat daar mee om? Wie moet het bedrijf leiden als het doorgroeit van middelgroot naar groot bedrijf? Mogelijk zit de ideale kandidaat in de familie, maar misschien is er extern management nodig.”

Waardering en structurering
De afgelopen jaren zijn directies volgens Smits bezig geweest met het vraagstuk ‘wat als het niet goed gaat?’. Maar het tij lijkt nu definitief gekeerd. De actuele thematiek is voor een familiebedrijfexpert als Smits bepaald niet minder boeiend. Niet alleen moet je jezelf de vraag stellen wie de juiste leider is, ook rijzen wellicht vragen over waardering en structurering. “Stel: vader stapt op en krijgt honderd euro voor zijn aandelen. Zoon krijgt twee jaar later een paar honderd of misschien wel duizend euro voor diezelfde aandelen, omdat de organisatie een stormachtige groei meemaakt. Is dat dan oké? En hoe gaan de andere kinderen er mee om?” Het achteraf ‘repareren’ van zulke zaken is heel lastig, weet Smits. “Alles wat er dan gebeurt, is onverplicht. Plus: alles wat je ‘schenkt’, is fiscaal én emotioneel belast.”

Keuze bieden
Voor de overdracht van aandelen zou je rekening moeten houden met (mogelijke) groeiscenario’s, vertelt Smits. “Je zou kunnen werken met een regeling, waarbij de waarde op voorhand wordt vastgesteld.” Het is ook mogelijk de betrokkenen een keuze te bieden. “Als je nu verkoopt, zie je af van eventuele waardestijging en koop je ook het risico af, maar je kunt ook – al dan niet voor een bepaald deel – aanblijven als aandeelhouder. Dit kan ook als stille aandeelhouder, omdat je gezien je leeftijd je werk wilt neerleggen of omdat je andere dingen wilt doen.”

Te snelle groei
Niet zelden is groei noodzakelijk voor het voortbestaan van het familiebedrijf. Idealiter is er een gelijkheid tussen de groei van het bedrijf en de familie. Wanneer het bedrijf niet snel genoeg groeit, kan het zijn dat de aandelen te veel verwateren. Maar als de onderneming te snel groeit, gaat dit dus gepaard met andere risico’s. “Zowel het management als de onderlinge verhoudingen staan onder druk. Het is belangrijk dat je alles, en zeker de aandeelhoudersstructuur, onder de loep neemt.” Het thema voor het volgende familiebedrijvendiner lijkt geboren.

Blijf op de hoogte met onze maandelijkse nieuwsbrief