Profielinterview Baker Tilly Berk: “Bedrijfsoverdracht is bepalend voor de toekomst”

Ook familiebedrijven worstelen, net als bij niet-familiebedrijven met de vraag: hoe blijven wij overeind in de veranderde wereld, de economische crisis, en hoe houden wij ons staande in het internationale concurrentieveld. Met name de grotere familiebedrijven richten hun onderneming op een andere manier in. Daarbij is het van belang om helder te hebben wat de kernactiviteiten zijn. En hoe zij deze zo kunnen aanpassen dat zij aansluiten bij de vraag uit de markt.

Belang van bedrijf en bedrijfsfamilie
Daarbij speelt bij familiebedrijven nog één extra dimensie. “De belangen van het bedrijf en de bedrijfsfamilie lopen door elkaar”, zegt Stefan Jansen, partner bij Baker Tilly Berk. In dit kader is volgens Jansen ook bedrijfsopvolging een belangrijk thema. Wie is de leider van de toekomst die het bedrijf door de veranderende marktomstandigheden loodst? “Dat werpt een nieuw beeld op continuïteit, hoewel elke periode natuurlijk zijn eigen uitdagingen heeft. De ‘oude’ generatie was ook vaak innovatief, maar de nieuwe generatie zal er nóg nadrukkelijker mee bezig moeten zijn. Zij moet blijven veranderen. Dat vergt een flexibele houding. In deze tijd komt het nog meer aan op: niet de dingen goed doen, maar de goede dingen doen.”

Overdracht op tijd regelen
Overdracht is hoe dan ook een belangrijk thema, aangezien één op de tien faillissementen in familiebedrijven direct is toe te schrijven aan het feit dat de overdracht niet goed is geregeld. Vaak zetten familiebedrijven de overdracht te laat in gang. Dat komt de succeskans niet ten goede. “Oudere mensen verliezen iets van hun mentale flexibiliteit”, stelt Jansen. “De ondernemer die het stokje overdraagt kan daar beter op z’n 50^e of 60^e mee beginnen dan op z’n 70^e.” De huidige generatie dient de volgende ook alle gelegenheid te geven zich voor te bereiden op de nieuwe rol, want ook dat ziet Jansen nog wel eens mis gaan.

Om de opvolging in goede banen te leiden, zullen bestuurders van familiebedrijven de kernwaarden van het bedrijf zeer goed moeten definiëren. “Dat is niet alleen beter voor de voortzetting van het bedrijf, maar ook voor de harmonie binnen de familie.” Het begeleiden van families kost volgens Jansen veel energie, maar levert vooral veel energie op. “De dankbaarheid als je samen een klus hebt geklaard is enorm.”

Echec
Het feit dat medewerkers mondiger worden, vraagt volgens Jansen ook nog eens om een andere manier van leidinggeven. “De nieuwe generatie moet ondernemerszaken anders aanpakken. Daar dienen bedrijfsfamilies rekening mee te houden bij de selectie van de juiste opvolger. Indien je er niet tijdig op voorsorteert, kan dit tot een echec leiden.”

Nyenrode
Baker Tilly Berk richt zich nadrukkelijk op het middensegment van het Nederlandse bedrijfsleven, met een bijzondere voorkeur voor familiebedrijven. De accountantsorganisatie maakt de leerstoel familiebedrijven en bedrijfsoverdracht van prof. Roberto Flören op de Nyenrode business universiteit financieel mogelijk en doet samen met de hoogleraar sinds 2002 onderzoek naar familiebedrijven. “Dat is onze investering in de belangrijkste motor van de Nederlandse economie”, zegt Jansen.

Klankbord
Op 11 november presenteert Baker Tilly Berk samen met Nyenrde en mede-sponsor ING het nieuwste gezamenlijke onderzoek over ‘goed ondernemingsbestuur’, waarvoor met name middelgrote en grote ondernemingen zijn doorgelicht. “In grotere MKB-organisaties vergen de veranderende omstandigheden veel van de leiding”, zegt Jansen. “In hoeverre gebruiken de leiders van deze bedrijven een klankbord? En wie vormen deze ‘spiegel’? Onze conclusie is dat op dit vlak behoorlijk wat te winnen is. Je kunt er namelijk alleen maar beter van worden als je over een klankbord, zoals een Raad van Advies of Raad van Commissarissen, beschikt. Het betrekken van capaciteit van buiten is daarmee een teken van kracht.”

Masterclass
Samen met Roberto Flören heeft Baker Tilly Berk ook een masterclass familiebedrijfadvisering ontwikkeld. “Daarbij gaat het niet zozeer om de techniek, maar vooral ook om de emotie; het kweken van vertrouwen tussen de adviseur en de ondernemer. Dat is nodig als je opereert op het snijvlak van familiebedrijf en bedrijfsfamilie en dat is vaak het geval in onze advisering.”

Bedrijfsopvolging is volgens Jansen, die samen met Flören ook een vijftal boeken heeft geschreven, dan ook geen doel op zich. Dat wil volgens hem niet zeggen dat er niet veel bedrijfsoverdrachten in de lucht hangen, mede als gevolg van de vele babyboomers die hun bedrijf de komende jaren overdragen. “Daar is al met al 100 tot 150 miljard euro mee gemoeid”, weet Jansen.

Baker Tilly Berk
Gouda
Tel: 0182 – 56 32 00