8 voorwaarden voor een succesvol familiebedrijf

Lievens, zelf betrokken geweest bij het transportbedrijf van zijn familie, onderzocht onder andere wat een eigenaar van een familiebedrijf moet doen om een goede eigenaar te zijn. “Dit is best wel een programma en dat ga je niet zomaar realiseren. Het vergt een permanente inspanning van de familie om dit op een rij te hebben.”

• Formuleer een visie
  “Dat betekent eigenlijk dat met betrekking tot een aantal zaken eigenaren toch wel op één lijn moeten zitten. Neem bijvoorbeeld de waarden die men wenst uit te dragen in een familiebedrijf. Dit is heel belangrijk omdat veel familiebedrijven heel erg waardegedreven zijn.
  Wanneer familielid A de investeringen op de lange termijn aankleeft en familielid B zich richt op het dividend op korte termijn, dan hebben we een clash. Dus we moeten een discussie voeren, zodanig dat we qua waarden op hetzelfde niveau zitten.”
• Bouw een governancesysteem uit van het bedrijf
  “Je moet ervoor zorgen dat je een efficiënte goedwerkende raad van commissarissen hebt. Veel familiebedrijven stellen zich de vraag of ze geen externen in de RvC moeten hebben.”
• Bouw een familiale governance uit
  “Dat draait eigenlijk om twee zaken. Je moet afspraken maken over een aantal zaken. En die afspraken komen dan terecht in een familieprotocol. Daar zitten in feite de grote highlights, carrières in het familiebedrijf en ook hoe we ons gaan organiseren. Dus onder meer wie er in het familiebedrijf komt te werken, welke studies iemand moet hebben gedaan en welke ervaring buiten het familiebedrijf je moet hebben. Allerlei zaken die belangrijk zijn en die, als ze niet goed geregeld zijn, vrij vlug tot conflicten kunnen leiden.”
• Beschik altijd over een poule van goede managers en commissarissen
  “Dat is eigenlijk alert zijn naar het externe element. Dus, hoe kan je door het aantrekken van goede externe managers ervoor zorgen dat het goed gaat met het bedrijf. Neem bijvoorbeeld de familie Wallenberg: die staat permanent op de uitkijk voor nieuw talent en screent de omgeving voor managers en commissarissen. En daar houden ze constant lijstjes van bij en als het dan actueel wordt, dan gaan ze kijken hoe ze die kunnen inschakelen.”
• Gedraag je als een betrokken eigenaar
  “Dit is eigenlijk het gedragselement. Het betekent interesse tonen, aanwezig zijn bij vergaderingen en die op een geïnformeerde manier bijwonen en het gaat om het respecteren van de hiërarchie.”
• Ontwikkel je vaardigheden in communicatie en conflictoplossing
  “In elk bedrijf is er hoe dan ook een conflict. Ik kom zelf uit een familiebedrijf. Ik heb ook bij onze familie gezien dat je wel eens conflicten kan hebben en dat uiteindelijk alle familiebedrijven conflicten hebben.
  Dan is de vraag hoe je daarmee omgaat. Ga je met deuren smijten of ga je proberen een goede dialoog ontwikkelen om eruit te komen.”
• Organiseer om de zoveel tijd (zo’n twintig jaar) de opvolging in de leiding
  “Zorg voor een goede opleiding van de opvolgers, zodanig dat de bedrijfsoverdracht goed verloopt.”
• De vorming van toekomstige eigenaars
  “Dat gaat om het leren van wat een eigenaar behoort te doen.”