Accountant ontpopt zich steeds vaker als strategisch business partner voor MKB-familiebedrijf

De rol van de accountant is aan het verschuiven. Naast het controleren van de cijfers, is de accountant – zeker bij kleinere familiebedrijven – steeds vaker een mentor en adviseur voor de directeur-eigenaar. Hogeschool Windesheim onderzoekt deze ontwikkeling. “Het is belangrijk dat beide partijen elkaars taal leren spreken”, zegt onderzoekster Elina Bos.

Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat de accountant bij veel MKB-familiebedrijven de meest belangrijke adviseur is en dat een betrokken accountant een positieve impact heeft op het succes van een bedrijf.

Accountant als strategisch business partner

“De laatste jaren zien we de rol van de MKB-accountant meer en meer verschuiven”, zegt Windesheim-onderzoekster Elina Bos. “Naast de traditionele zaken als de belastingaangiften en het controleren en/of opstellen van jaarrekeningen, hebben accountants steeds vaker een veel omvattender rol als strategisch businesspartner: een mentor, iemand die ondersteunt en adviseert, een ‘one-stop-shop’ voor alle financiële en strategische vraagstukken van de klant. In deze rol denken accountants nadrukkelijk mee in de ontwikkeling en implementatie van de strategische visie van de klant.”

Elkaars taal leren spreken

Deze verschuivende rol vraagt om innovaties en veranderingen op het gebied van communicatie, stelt Bos. “Waar de relatie in de basis afstandelijk is, met een uitwisseling van abstracte informatie, zou het moeten verschuiven naar een relatie met meer betrokkenheid en empathie.” De onderzoekster ziet dat dit in de praktijk soms lastig is. De schoen wringt mede bij het ontbreken van een gemeenschappelijke taal. “De directeur-eigenaren van MKB-familiebedrijven zijn vaak niet professioneel geschoold in accountancy en financiën. Daarom vinden zij het vaak lastig om de vertaalslag te maken van de cijfers naar concrete ideeën om zo het bedrijf verder te helpen. Tegelijkertijd mist de accountant vaak de soft skills om de taal van de ondernemer te spreken.”

Emoties binnen het bedrijf

Als voorbeeld geeft Bos een – waargebeurd – verhaal uit de praktijk, van een bedrijf dat anoniem wil blijven. Het is een succesvol familiebedrijf, met ruim 100 medewerkers, waarvan de ouders binnenkort met pensioen willen. Er dient zich één potentiële opvolger aan: hun 25-jarige zoon. De ouders verschillen van inzicht over zijn capaciteiten. Kort gezegd: de vader heeft twijfels, de moeder niet. De spanning loopt dusdanig hoog op dat het huwelijk van de ouders onder druk komt te staan. Hun vaste accountant, die al jaren bij dit bedrijf over de vloer komt, heeft de familie in het hart gesloten en wil de familie zakelijk adviseren. Hij worstelt echter met deze emotionele situatie en loopt vast. Bos: “Een accountant die zich beperkt tot de fiscale aangifte van de jaarrekening, leert niet hoe je met zulke emoties moet omgaan. De toekomstige MKB-accountant moet natuurlijk deskundig blijven binnen zijn vakgebied, maar moet dus ook de communicatieve competenties hebben om klanten zoals deze een stap verder te helpen.”

Over het onderzoek

Bos doet de komende jaren promotieonderzoek aan de Rijksuniversiteit Groningen, in samenwerking met het Landelijk Expertisecentrum Familiebedrijven van Hogeschool Windesheim, naar de manier van communiceren tussen de accountant en klant. Op dit moment ontbreekt de wetenschappelijke kennis over het communicatieproces en de effectiviteit van de communicatie tussen de accountant en de klant in het MKB-familiebedrijf. Ook is dit nog niet in relatie gebracht met de rol die de accountant binnen die onderneming speelt.

Blijf op de hoogte met onze maandelijkse nieuwsbrief