AVG staat preventief testen in de weg

Werkgevers mogen hun medewerkers niet preventief testen op corona. Dat is in strijd met de privacywetgeving. Advocaat arbeidsrecht Martijn van de Mortel, van Nysingh advocaten-notarissen: “Ons juridisch construct staat niet toe dat werkgevers hun werknemers preventief testen op corona, ook niet op vrijwillige basis.”

Persoonsgegevens

Medische gegevens zijn bijzondere persoonsgegevens en die mag de werkgever niet verwerken en ook niet zomaar verzamelen. ’Verwerken’ wordt ruim uitgelegd in de AVG. Het is niet alleen het opslaan van medische gegevens, maar ook het opnemen ervan. Instemming van de werknemer ziet de wetgever niet als “redelijke grond voor verwerking”. Van de Mortel sluit overigens niet uit dat de regels, gezien de huidige situatie, nog gaan veranderen.

Temperatuur meten

Van de Mortel noemt het voorbeeld van een internationaal transportbedrijf in de voedselverwerking. “De directie hing een test op bij de toegangspoort van het bedrijf. Daar werd de temperatuur gemeten van iedereen die er naar binnen wilde. De gegevens werden niet opgeslagen. Maar toch: het mag niet.”

Bedrijfsarts

De enige manier waarop een werkgever zijn werknemers preventief mag laten testen, is via de bedrijfsarts. Dit bezoek aan de bedrijfsarts mag een werkgever verplicht stellen. Van de Mortel: “De werkgever mag niet rechtstreeks vragen naar corona. De vraag zou dan moeten luiden:  ‘Wilt u constateren of deze medewerkers arbeidsgeschikt zijn?’. In verband met de geheimhoudingsplicht van de bedrijfsarts, mag deze niet melden of de medewerker iets mankeert en, als deze wat mankeert, wat dat precies is. Het antwoord zou kunnen zijn: ‘Deze medewerker is arbeidsongeschikt. Ik adviseer u om haar drie weken thuis te houden’.”

Veilige werkomgeving

Als medewerkers al klachten hebben, mag de werkgever hen naar huis sturen. De werkgever heeft namelijk de plicht om te zorgen voor een veilige werkomgeving.  Ook in dit geval mag testen alleen via de bedrijfsarts. Als een werknemer positief test op corona, hoeft zij dat niet aan de werkgever te vertellen. Mocht ze zelf haar werkgever willen informeren, dan kan dat uiteraard. Maar de werkgever  mag dit niet intern naar de andere werknemers communiceren. Dat mag alleen in algemene bewoordingen, zonder het gebruik van de naam corona en het mag niet worden vastgelegd. Dus mondeling informeren mag, per mail niet.

Loon

Van alle zieke werknemers dient het loon te worden doorbetaald. Ook iedereen die met lichte klachten thuis zit. Of in quarantaine zit, in Nederland of in het buitenland. De werkgever mag een  medewerker met lichte klachten niet verplichten om naar het werk te komen. Van de Mortel: ‘Arbeidsrechtelijk gezien is dit geen redelijke opdracht’. Werkgevers in de zorg mogen hun werknemers wel verplichten om te komen werken of over te werken als dat voor de continuïteit van de organisatie noodzakelijk is. Ook mag de werkgever in dat geval verloven intrekken en medewerkers verbieden om op vakantie te gaan.

Wkkgz

Van de Mortel sluit niet uit dat zorgpersoneel, dat direct in contact staat met cliënten, preventief kan worden getest op corona vanwege de verplichtingen die rusten op de zorgaanbieder op grond van de Wkkgz om veilige zorg te leveren. Voorbeelden uit de rechtspraak zijn nog niet bekend. Dit is een volstrekt nieuwe situatie.

Dit artikel is op 19 maart 2020 geplaatst op de site van Zorgvisie en Nysingh advocaten-notarissen, redactieraadslid Fambizz.

Blijf op de hoogte met onze maandelijkse nieuwsbrief