Column: De verbanddoos van de accountant [Erik Wierstra]

Erik Wierstra

Veel mensen zien de accountant als iemand met een pen en een rekenmachine in zijn gereedschapskoffer. Maar moet hij naast die harde attributen, niet ook pleisters en massageolie in zijn koffertje hebben?

De vraag is wat we van accountants mogen verwachten en wat dat dan betekent voor de wijze waarop we hen moeten opleiden. Bij een familiebedrijf wordt de accountant – veelvuldig vergeleken met een huisarts – ook ingeschakeld voor advies bij opvolgingstrajecten. Natuurlijk bij waardebepaling. Natuurlijk bij financierings­mogelijkheden. Maar ook bij de vraag naar de geschiktheid van de opvolger of naar de vorm van betrokkenheid van de overdrager na de overdracht. Is de accountant er wel zo goed op voorbereid om hierover te adviseren? En als dat beter moet, welke gevolgen heeft dat dan voor de opleidingen accountancy?

De huidige situatie is dat de accountancy-opleiding in een strak keurslijf zit vanwege de eisen van de Commissie Eindtermen Accountantsopleiding. Het is zelfs één van de weinige opleidingen die geen minor van een half jaar heeft. De te leren technische materie is blijkbaar zo complex en veelomvattend dat er geen ruimte is voor een oriëntatie op geheel ander gebied.

De Adviescommissie Herziening Eindtermen adviseert een basis met een common body of knowledge en vervolgens twee oriëntaties. Eén oriëntatie is gericht op Organisaties van Openbaar Belang (OOB). De andere is de MKB-oriëntatie waarin expliciet aandacht is voor ‘de vaardigheden en competenties die passen bij de brede adviesrol van accountants in het MKB’. Invulling van deze MKB-oriëntatie: specifieke aandacht voor soft skills.

Soft skills, een continu terugkerend onderwerp als je met het werkveld praat. Echter, indien je soft skills toevoegt aan de accountancy-opleiding, zijn er andere onderwerpen die minder aan de orde kunnen komen. Het komt immers uit de lengte of uit de breedte. Minder technische kennis in de accountancy-opleiding kan weer betekenen dat niet voldaan wordt aan de afgesproken eindtermen. En u wilt toch ook de accountant die inhoudelijk verdraaid goed weet waar ‘ie het over heeft?’.

Opnieuw de metafoor rond de gereedschapskoffer: de gereedschapskoffer van de afgestudeerde accountant moet gevuld zijn met voldoende en het juiste gereedschap. Maar de accountant moet ook goed overweg kunnen met het beschikbare gereedschap. De overdrager zodanig masseren dat de opvolger ruimte krijgt. Vertrek van de overdrager is een aderlating voor het personeel en welk medicijn biedt de accountant dan? Beschikt de accountant over de bittere pil die de overdrager moet slikken wanneer hij de regie uit handen moet geven?

Harde techniek en zachte skills. Zucht… er moet ook nog een weegschaal in de gereedschapskoffer.

Blijf op de hoogte met onze maandelijkse nieuwsbrief