Column: Tollenaren en wisselaren [Marlies van Wijhe]

Het familiebedrijf staat er om bekend dat het een bijzondere relatie heeft met de bank. Je zou kunnen spreken van een soort haat-liefde verhouding: je kunt niet met en niet zonder. Dat is al van oudsher de situatie. De relatie van het familiebedrijf met de bank heeft alles te maken met afhankelijkheid. Of beter gezegd, met het streven naar onafhankelijkheid dat bij familiebedrijven veelal de boventoon voert.

De bijzondere bankrelatie heeft ongetwijfeld ook geleid tot het artikel dat ik medio vorig jaar in het FD traceerde. De titel: “Familiebedrijf roert zich in overnames”. Familiebedrijven zijn zuiniger geweest, hebben meer reserves en zijn in de vorige recessie minder in waarde gedaald dan publieke vennootschappen. Volgens Albert de Jong (Nyenrode) hebben ondernemingen in private handen meer financiële armslag en dus een voorsprong op beursfondsen.

Wat heerlijk om dit te lezen. Jarenlang werd ons verteld dat we vooral veel moesten lenen want dan konden we veel meer geld verdienen. Als goedgemutst familiebedrijf ging je bijna denken dat je hartstikke gek was om voorzichtig met de centen te zijn en winst niet als doel op zich, maar als middel voor continuïteit te zien. Gelukkig blijkt nu dat deze levenswijsheid zich dik terugbetaalt in tijden van crisis. Hadden we dus toch gelijk.

Mijn opa had eens moeten weten. Zelf heeft hij de crisis van de jaren 30 meegemaakt en ik ga er dan ook van uit dat hij recht van spreken heeft. Hij heeft zowel de 3^e als 4^e generatie (mij dus) ervan doordrongen dat je uiterst voorzichtig moet zijn met de bank. Want, zo zei hij, Jezus heeft niet voor niets de tollenaren en wisselaren de tempel uit gesmeten.

Onlangs had ik mijn jaarlijkse gesprek met één van mijn bankiers (in deze onzekere tijden leek het me verstandig er meerdere te nemen) en ook daar ging het over het leereffect van de afgelopen tijd en de koers die banken in de toekomst zouden moeten varen. Wat mij betreft zou een beetje meer ‘familiebedrijfsmentaliteit’ bij deze instituten helemaal niet zo verkeerd zijn. We zijn in een uitstekende discussie terecht gekomen, maar de oplossing hebben we nog niet gevonden. Ach ja, de bank en het familiebedrijf, we kunnen niet met en niet zonder elkaar!