Commissaris met sectorkennis heeft weinig in te brengen

Deze bevinding komt van Dennis Veltrop, die gisteren promoveerde aan de faculteit economie en bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen. Hij interviewde over een periode van vier jaar honderden commissarissen en bestuurders van niet-beursgenoteerde bedrijven, waaronder tal van familiebedrijven. Ook sprak hij met commissarissen van woningcorporaties en pensioenfondsen. Uit zijn onderzoek blijkt dat de hiërarchie in een Raad van Commissarissen vaak nauw luistert. Overigens stelde Fambizz.nl-columnist Albert Jan Thomassen onlangs dat veel familiebedrijven de afgelopen jaren goede commissarissen aan zich hebben verbonden.

Negatieve reactie
In de pikorde staat de prestatiegedreven financiële expert met stip bovenaan, gevolgd door de niet-prestatiegedreven financiële deskundige. Daarna komen de gewone commissarissen en de niet-prestatiegerichte commissaris met sectorkennis. Helemaal onderaan in de hiërarchie staat de prestatiegerichte commissaris met sectorspecifieke kennis. Volgens Veltrop oogst deze laatste zelfs een negatieve reactie wanneer hij zijn best doet om zijn sectorspecifieke kennis over tafel te krijgen. “Daar heb je hem weer. Dat weten we nu wel”, zo omschrijft hij in het FD het gevoel dat deze commissaris oproept bij de andere commissarissen.

Steile statushiërarchie
Volgens Veltrop is er in raden vaak sprake van een ‘steile statushiërarchie’, die volgens de evolutionaire psychologie zelfs is te vergelijken met die van groepen primaten. “Ook in die sociale context voert één groepslid het woord en houdt de rest zich gedeisd.” In de praktijk domineert de prestatiegedreven financiële expert de discussie. Zelfs bij zaken die niet met financien te maken hebben, wisselt deze even van blik met de voorzitter, neemt als vanzelfsprekend het woord of spreekt gewoon wat harder. Doordat de rest van de commissieleden zich stil houdt, is dit effect nog sterker.

Niet erg
Toch is het niet erg dat de commissaris met sectorspecifieke kennis zo weinig in de melk te brokkelen heeft. Dat vindt althans hoogleraar ondernemingsbestuur Jaap van Manen, die Veltrop adviseerde bij zijn onderzoek. Volgens hem is de rvc geen raad van bestuur en hoeft deze niet het huiswerk van de bestuurder over te doen. Sterker nog: hij zegt verrast te zijn over de lage status voor de commissaris met kennis over een sector: “We hadden in Nederland slechte ervaringen met ex-bestuurders die als voorzitter van de rvc over hun graf willen doorregeren. Dat blijkt dus in de praktijk en sinds de invoering van de code-Tabaksblat minder voor te komen.” Nu steeds meer ondernemers uit de babyboom-generatie hun bedrijf overdragen aan de volgende generatie, is dat goed nieuws te noemen.