Complex huwelijk tussen ondernemers en huwelijksvermogensrecht

Het huwelijk kan naast een liefdevolle overeenkomst een hele onderneming zijn. Zeker als u als eigenaar van een familiebedrijf naast uw huwelijk ook een bedrijf runt. En dat wordt dit jaar niet makkelijker. Want 1 januari 2018 is het nieuwe huwelijksvermogensrecht van start gegaan dat gevolgen met zich mee kan brengen. Voor een ieder die vanaf heden trouwt, maar ook voor bestaande huwelijken en met name voor ondernemers. Angelique Hommes van Nysingh advocaten-notarissen zoomt in op de nieuwe regels en geeft advies over de gevolgen.

Een ogenschijnlijk verschil tussen het stelsel sinds januari 2018 en hiervoor is dat de bezittingen en schulden die echtgenoten voor het huwelijk hebben niet meer onder de gemeenschap van goederen vallen. Ook blijven erfenissen en schenkingen privé van de echtgenoot die deze heeft ontvangen. Goederen waarvan de echtgenoten al voor het huwelijk samen eigenaar waren, gaan wel tot de gemeenschap van goederen behoren.                               Het bovenstaande komt er op neer dat echtgenoten bij echtscheiding (en overlijden) alleen het tijdens huwelijk opgebouwde vermogen – schenkingen en erfenissen uitgezonderd – en het vermogen dat zij al voor het huwelijk samen in eigendom hadden met elkaar hoeven te delen. Nieuw is dat een niet-ondernemende echtgenoot recht heeft op een redelijke vergoeding voor de kennis, vaardigheden en arbeid die hij of zij voor de onderneming heeft ingezet. Dit is enkel van toepassing als een dergelijke vergoeding niet al op andere wijze aan de echtgenoot is uitgekeerd. Dit komt naar voren in artikel 1:95a in het Burgerlijk Wetboek. Deze regeling kan ook van toepassing zijn op huwelijksvoorwaarden die voor 1 januari 2018 zijn gemaakt met een verrekenbeding ten aanzien van vermogen. Hommes: “Bovenstaande klinkt ingewikkeld en dat is het in de praktijk ook.” Om er achter te komen of de regeling van u op toepassing is, is het van belang een cruciale vraag te beantwoorden.

Een cruciale vraag
De vraag die voor zowel een eenmanszaak, BV of ander onderneming luidt, is: behoort de onderneming tot het privévermogen van een echtgenoot?
Als het antwoord op deze vraag ja is, dan kan de nieuwe bepaling invloed op uw situatie hebben. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als de huwelijkse voorwaarden dit bepalen. Of als een echtgenoot de onderneming heeft gekregen als gevolg van een erfenis of schenking. Dit kan via de zogenaamde uitsluitingsclausule. Als de onderneming niet tot het privévermogen behoort dan heeft de nieuwe bepaling geen invloed op uw situatie.

Wat is ‘redelijk’?
Mocht de nieuwe regeling zich op uw situatie richten, dan is de hamvraag echter: wat is dan een redelijke vergoeding voor de gedane inspanningen? Deze vraagt laat zich niet zo eenvoudig beantwoorden. Er staat namelijk niet in de wet vermeld wat een redelijke vergoeding inhoudt. Zo is niet iedere inspanning voor de onderneming even goed te kwalificeren. En uiteraard is ‘redelijk’ een behoorlijk rekbaar begrip. Zeker ten tijde van een scheiding of geschil waarbij de emoties tussen twee echtgenoten hoog kunnen oplopen.
Hommes waarschuwt ondernemers in familiebedrijven dan ook voor de mogelijke gevolgen. “Om toekomstige discussies of een beslissing van de rechter te voorkomen, is het verstandig om deze problematiek in de huwelijkse voorwaarden vast te leggen. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om dit nieuwe artikel te laten uitsluiten in de huwelijkse voorwaarden.”

Veel mensen zijn in de veronderstelling dat het opstellen van huwelijkse voorwaarden straks niet meer nodig is. Of dit correct is, verschilt van geval tot geval. Het blijft verstandig om huwelijksvoorwaarden te maken als een van de aanstaande echtgenoten een onderneming heeft of eigen middelen heeft geïnvesteerd in de woning waarvan de echtgenoten al voor het huwelijk samen eigenaar waren. Als echtgenoten niet onder het wettelijk stelsel willen trouwen, moeten zij uiteraard ook huwelijkse voorwaarden maken. Denk bijvoorbeeld aan de situatie dat de echtgenoten helemaal geen vermogen met elkaar willen delen. Ook als het de bedoeling is dat zij juist wel al hun bezittingen en schulden bij echtscheiding met elkaar delen, dient dit bij huwelijkse voorwaarden te worden geregeld.

Tip:
Laat als ondernemer uw huwelijksvoorwaarden controleren door de notaris om te beoordelen welke invloed het nieuwe recht heeft op uw situatie.