De cultuur van een familiebedrijf: handhaven of afschaffen?

Veel familiebedrijven staan bekend om hun eigen kenmerkende bedrijfscultuur. Een cultuur die vaak sterk is beïnvloed door de visie, managementstijl en waarden van de oprichter. Maar ook als deze persoon al lang van het toneel is verdwenen, zie je dat zo’n specifieke bedrijfscultuur nog generaties lang in stand wordt gehouden. Niet per se verwonderlijk. Immers, met zo’n eigen cultuur committeren medewerkers zich aan het gemeenschappelijk doel en blijft het personeel loyaal aan de organisatie. Zo bezien kan een sterke bedrijfscultuur voordelig zijn voor familiebedrijven. Om het aanwezige talent te behouden én om nieuw talent aan te trekken.

Bovendien vormen de bedrijfscultuur en de waarden waarop deze is gebaseerd het bindmiddel tussen de familie, het bedrijf en de medewerkers. Het weerspiegelt de aanwezige filosofie en fungeert daarmee als richtlijn voor de manier waarop er binnen het familiebedrijf zaken worden gedaan. Dat richtinggevende kenmerk is een ander groot voordeel: zeker nu heel veel bedrijven naarstig op zoek zijn naar purpose of een eigen identiteit. Binnen veel familiebedrijven zijn die zaken een stuk vanzelfsprekender.

Verstikkende werking

In het land van Johan Cruijff weten we maar al te goed dat aan elk voordeel ook een nadeel kleeft. Zo kan een sterke bedrijfscultuur na verloop van tijd ook gaan knellen. Korte lijnen binnen een organisatie zijn leuk, maar hoe ga je het gesprek aan met de CEO, misschien wel je vader of moeder, je oom of tante, dat het tijd is om het roer om te gooien? Het gaat toch al jaren goed zo?

Ondertussen verandert de wereld om ons heen in hoog tempo. Technologische ontwikkelingen gaan razendsnel en kunnen de business binnen één generatie volledig op zijn kop zetten. Ook medewerkers groeien op in een andere tijd en verlangen meer van hun werkgever dan alleen een aangename loonstrook aan het einde van de maand. Ze willen een maatschappelijk relevante bijdrage leveren aan de samenleving, vaak meer focus op duurzaamheid én een betere balans tussen werk en privé. Het kan zijn dat de normen en waarden van een nieuwe generatie niet meer optimaal aansluiten op de ‘oude’ bedrijfscultuur.

Koesteren of overboord gooien?

Wat te doen? Moeten familiebedrijven nu hun eigen cultuur koesteren, of juist alles overboord gooien en gaan toewerken naar een meer corporate bedrijfscultuur? Uiteraard zijn wij niet alwetend, maar ook in dit geval zal de waarheid ergens in het midden liggen. Bovendien kun je wel een onderscheid maken tussen de cultuur en de waarden van een bedrijf. Want hoewel waarden nauw verbonden zijn met cultuur, zijn ze niet één op één hetzelfde. Terwijl de waarden vaak constant zijn en de basis vormen van een familiebedrijf is de bedrijfscultuur vaak op deze waarden gestoeld. Het overboord gooien van je waarden zou je stuurloos en ongeloofwaardig maken. Daarom kun je ze beter omarmen en de bedrijfscultuur updaten zodat deze beter past in de huidige tijdgeest.

Mooi voorbeeld daarvan is het familiebedrijf Gulpener, dat onder de bezielende leiding van Jan-Paul Rutten – achtste generatie – is omgeturnd tot een duurzaam en innovatief merk. Gulpener heeft zich door de eeuwen heen continu weten aan te passen, zonder hun lokale identiteit daarbij te verloochenen.

Wij zijn natuurlijk ook nieuwsgierig naar jouw verhaal: hoe wordt de bedrijfscultuur ervaren binnen het familiebedrijf waar jij deel van uitmaakt? Welke elementen zou je willen behouden, en waar wringt de schoen? Voelt een cultuurverandering noodzakelijk binnen jouw organisatie? En waarom dan precies?

Door jouw overpeinzingen te delen met gelijkgestemden en te leren van hun overwegingen kunnen de eerste stappen gezet worden om de gewenste veranderingen te realiseren in de praktijk. Neem gratis en vrijblijvend deel aan de onze roundtable Familiecultuur: klaar voor de toekomst op dinsdag 22 februari 2022, of neem contact met ons op voor een nadere kennismaking met het platform van Let’s Talk Family Business.