Familiebedrijf en private equity: een alternatief voor familiale bedrijfsopvolging

Binnen familiebedrijven is bedrijfsopvolging een belangrijk en cruciaal moment voor zowel de familie als het bedrijf. De volgende generatie treedt toe tot de leiding van het bedrijf en in veel gevallen is er ook sprake van een verschuiving van eigendom. Maar familiale bedrijfsopvolging is niet meer zo vanzelfsprekend als dat het vroeger was. Een reden is bijvoorbeeld dat families gemiddeld minder kinderen krijgen, waardoor de pool van potentiële opvolgers kleiner is. Wat ertoe kan leiden dat er helemaal (nog) geen geschikte opvolgers zijn (Aldrich, 2003). Maar ook de interesse en ambities van de volgende generatie om het familiebedrijf over te nemen zijn geen vanzelfsprekendheden meer.

Familiebedrijf en private equity: verschillen

Als er géén geschikte opvolgers zijn, kan het familiebedrijf worden verkocht, maar het kan ook in zee gaan met private equity-investeerders. Deze bedrijven investeren (kapitaal, expertise en netwerk) in niet-beursgenoteerde ondernemingen, waarbij het bijvoorbeeld kan gaan om durfkapitaal en buy-outs (Wood & Wright, 2009). In ruil voor kapitaal verwerven private equity-investeerders een aandeel in het bedrijf. Wanneer familiebedrijven in zee gaan met private equity, gaat het over buy-outs, omdat de investeerder een belang verwerft in een al langer bestaand bedrijf.

Familiebedrijven en private equity-investeerders staan op het eerste gezicht op gespannen voet met elkaar. Dit vanwege twee karakteristieken. Allereerst vanwege de oriëntatie op korte versus lange termijn. Familiebedrijven denken in lange termijnen, terwijl private equity-partijen denken in termijnen van ongeveer zeven jaar (Schickinger, Leitterstorf, & Kammerlander, 2018). Dit verschil kan weer leiden tot fundamentele verschillen in bijvoorbeeld de strategie van bedrijven en de investeringen die ze doen. Daarnaast laat onderzoek zien dat familiebedrijven zich ook focussen op niet-financiële doelen, terwijl private equity zich vooral wél richt op financiële doelen (Croce & Marti, 2016).

Een belangrijke vraag is in welke mate een private equity-investeerder een goede partner is voor een familiebedrijf waar (nog) geen (geschikte) opvolger klaarstaat. In deze bijdrage noemen we drie redenen waarom private equity een goede partner kan zijn voor familiebedrijven.

Als partner

Allereerst zien we bij steeds meer bedrijven dat er nu nog geen geschikte opvolger is, maar in de toekomst wél. De beoogde opvolger is nog te jong en onervaren om het familiebedrijf op dit moment over te nemen. Als dit het geval is, kan een private equity-investeerder een geschikte partner zijn om de tijd mee te overbruggen. Het familiebedrijf blijft op deze manier in handen van de familie en de expertise van de investeerder maakt het mogelijk dat het familiebedrijf verder professionaliseert. Op een gegeven moment kan de beoogde opvolger weer de leiding overnemen.

Binding blijft

Als er nu en in de toekomst geen geschikte familiale opvolger is, kan een familiebedrijf ervoor kiezen om een deel van de aandelen te verkopen aan een private equity-investeerder. Op deze manier is het familiebedrijf nog deels in handen van de familie, maar kan het voortbestaan, verder professionaliseren en houdt de familie binding met het bedrijf.

Opbrengsten in familiefonds

Een familie kan er ook voor kiezen om het bedrijf te verkopen aan een private equity-investeerder en om (een deel van) de opbrengst onder te brengen in een familiefonds en dit fonds uit te laten voeren door een family office. Op deze manier kan de familie bijvoorbeeld investeren in private bedrijven, wat ze zelf feitelijk een soort van private equity maakt. Het verkopen van het familiebedrijf is een moeilijke en emotionele beslissing, maar door het verkregen vermogen te investeren, kan de familie haar waarden op een andere manier tot uiting laten komen.

De tegengestelde doelen van familiebedrijven en private equity leiden ertoe dat familiebedrijven in eerste instantie vaak afwijzend tegenover private equity staan. Echter, als het familiebedrijf geen familiale opvolger heeft, kunnen private equity-investeerders een belangrijke partner zijn in het voortbestaan van het familiebedrijf. De zoektocht naar een dergelijke partner zal niet makkelijk zijn, want naast een zakelijk klik, moeten beide bedrijven ook qua cultuur en waarden bij elkaar passen.

Bronnen

• Aldrich, H. E., & Cliff, J. E. (2003). The pervasive effects of family on entrepreneurship: Toward a family embeddedness perspective. Journal of business venturing, 18(5), 573-596.
• Croce, A., & Martí, J. (2016). Productivity Growth in Private–Equity–Backed Family Firms. Entrepreneurship Theory and Practice, 40(3), 657-683.
• Schickinger, A., Leitterstorf, M. P., & Kammerlander, N. (2018). Private equity and family firms: A systematic review and categorization of the field. Journal of Family Business Strategy, 9(4), 268-292.
• Wood, G., Wright. M. (2009). Private equity: A review and synthesis. International Journal of Management Reviews, 11(4), 361-380