Familiebedrijven koersvaster tijdens crisis dan niet-familiebedrijven

Familiebedrijven koersvaster familiebedrijvenonderzoek BDO ECFB Rabobank

Familiebedrijven zijn tijdens een crisis strategisch koersvaster dan niet-familiebedrijven. Hoewel nagenoeg alle organisaties in crisissituaties bezuinigen, investeren familiebedrijven vooral in het interne bedrijfsbelang. Zo zijn ze minder geneigd om personeel te ontslaan en investeren ze actiever in innovatie, onderzoek en ontwikkeling dan bedrijven waar geen familie aan het roer staat. 

Voor familiebedrijven loont het daarnaast om direct na een economische dip actief aan de slag te gaan met de eigendoms- en eigenaarsstrategie. Daarbij maakt het niet uit of de familie haar aandelenbelang vergroot of juist verkleint. Familiebedrijven die geen keuzes maken, zien op termijn een scherpe daling van de winstgevendheid.

Dat blijkt uit het rapport De kracht van het kiezen, een studie van Erasmus Centre for Family Business (ECFB), BDO Accountants & Adviseurs en Rabobank. Hierin werd onderzoek gedaan naar eigendoms- en eigenaarsstrategieën van familiebedrijven tijdens en in de nasleep van economische crises. Voor deze studie werden 1.271 Europese bedrijven gevolgd in de periode 2007 – 2011. Rondom de laatste financiële crisis dus. De inzichten die dit onderzoek heeft opgeleverd, zijn zeer waardevol voor familiebedrijven in de nasleep van de coronacrisis en de economische gevolgen daarvan.

Familiebedrijven koersvaster: het draait om keuzes maken

Rode draad in de studie is dat niets doen geen optie is. “Een crisis blijkt hét moment om als familiebedrijf het verschil te maken. Denk na over je rol als eigenaar en aandeelhouder. En beslis of je de controle over de onderneming vergroot door meer aandelen te kopen of juist verkleint door het verkopen ervan. Keuzes maken loont, ongeacht of dit een keuze is om meer of juist minder betrokken te zijn.” Aan het woord: prof. dr. Pursey Heugens, hoogleraar en directeur van het ECFB aan de Rotterdam School of Management van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Heugens is eveneens leerstoelhouder familiebedrijven.

Andere belangrijke conclusies uit het onderzoek

Een korte crisis bestaat niet

Het herstel na een economische crisis duurt vaak lang. Nog steeds is in veel landen de beursindex niet boven het niveau van begin 2008 gekomen. Dat was hét jaar waarop de economische crisis in al zijn hevigheid toesloeg. Een langetermijnstrategie is dus noodzakelijk.

Familiebedrijven zijn net zo vatbaar voor crises als niet-familiebedrijven

Familiebedrijven staan bekend als relatief crisisbestending. Uit het onderzoek blijkt echter dat zij door een crisis net zo hard worden geraakt als niet-familiebedrijven. Met name in de eerste twee jaar. Het maakt daarbij niet uit wie de leiding van het bedrijf heeft: de oprichter, een opvolger of een externe CEO.

Joost Vat, partner bij BDO en specialist op het gebied van organisatieadvies en familiebedrijven, ziet op een ander vlak wél een verschil. “Wel zien we dat familiebedrijven met een oprichtersmentaliteit, wanneer de ergste crisis voorbij is, sneller terugveren. Zeker wanneer families tijdens een crisis goed in de spiegel durven te kijken vanuit hun rol als eigenaar en daar ook echt naar handelen.”

Familiebedrijf met oprichter aan het roer innoveert het meest

Wanneer de oprichter van het familiebedrijf nog de leiding heeft in het bedrijf, is de nadruk op innovatie, onderzoek en ontwikkeling het sterkst. Gaandeweg de generaties wordt dat minder.

Kopen en verkopen na crises zorgt voor nieuwe strategische kansen

“Door met het aandelenbelang aan de slag te gaan, komen middelen vrij. Denk hierbij aan  kapitaal, kennis en expertise. Of er ontstaat een groep gelijkgestemde familie-eigenaren die het kader en de uitgangspunten van de bedrijfsstrategie bepalen. De strategische stabiliteit van het bedrijf neemt daarmee toe. Zowel financieel als in de te voeren koers,” zegt Mirelle Pennings, directeur Commercial Banking bij Rabobank. Ook dat maakt familiebedrijven koersvaster.

Familiebedrijven hebben de neiging om anticyclisch te ondernemen.

Doordat familiebedrijven in crisistijd vasthouden aan het eigen DNA, weten waar ze goed in zijn en weten waar ze voor staan, stijgt de kans op succes als wordt geïnvesteerd in innovatie van producten of diensten na een crisis.

Niet-familiebedrijven proberen zich na een crisis vaak te onderscheiden door in te zetten op thema’s als duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Voor familiebedrijven waar de opvolger al in beeld is, is het een goede aanpak om daar vol op in te zetten. Op dergelijke thema’s lopen deze bedrijven namelijk veelal nog achter ten opzichte van hun concurrenten.

Dicht bij de oprichtersmentaliteit blijven is echter de belangrijkste manier om als familiebedrijf op lange termijn succesvol te zijn. Heugens: “Dat betekent innoveren, concurrentiekracht bewaken, niet bang zijn om offers te maken en de blik op de lange termijn houden. Wie dit doet, zal sneller uit een crisis komen dan familiebedrijven die niet of nauwelijks acteren.”

Blijf op de hoogte met onze maandelijkse nieuwsbrief