Familiebedrijven hebben geen vertrouwen in de politiek
20 november 2023 - redactie Fambizz
De Duitse versie van de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) is in strijd met de grondwet, heeft de rechter aldaar bepaald. Kan dit gevolgen hebben voor de Nederlandse BOR?
Het Bundesverfassungsgericht is onlangs tot de conclusie gekomen dat de ruime vrijstellingen in de Duitse erfbelasting bij de verkrijging van ondernemingsvermogen in strijd is met de Duitse grondwet. Nu nog heeft de wetgever bij onze oosterburen de ruimte om extra vrijstelling toe te kennen aan het mkb. De rechter besloot echter dat het “onevenredig” is om in het kader van bedrijfscontinuïteit ook grote ondernemingen dezelfde vrijstellingen te geven. Duitsland heeft nog tot 30 juni 2016 om de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) aan te passen aan de gerechtelijke eisen.
Nieuw perspectief
De uitspraak van de Duitsers zet de BOR in nieuw perspectief. De Hoge Raad in Nederland oordeelde november 2013 dat er geen strijdigheid is met het Europees recht. Toch bleef de BOR ook hier onderwerp van gesprek. Zo kondigde staatssecretaris Wiebes aan de BOR te willen versoberen, om vervolgens deze plannen weer in te trekken. Ook het Europees Hof voor de Rechten van de Mens oordeelde in navolging van de Hoge Raad dat er geen sprake is van discriminatie.
Niet opnieuw ter discussie
Prof. Dr. Bernard Schols, hoogleraar notarieel belastingrecht aan de Radboud Universiteit, schijft op Taxlive dat de Duitse uitspraak mogelijk aanleiding geeft om de Nederlandse BOR ter discussie te stellen. Wel geeft hij aan dat de Duitse uitspraak geen directe gevolgen heeft voor de Nederlandse situatie, al gaat er een signaalfunctie uit van het Duitse constitutionele hof.
Het verschil tussen de vrijstelling bij de grote onderneming en de mkb onderneming vergelijkt Schols met de Nederlandse situatie dat onderscheid maakt tussen ondernemingsvermogen en privévermogen. De Hoge Raad heeft in Nederland inmiddels al geoordeeld dat het gelijkheidsbeginsel niet geschonden wordt.
Onevenwichtig
Een tweede reden om toch nog eens naar de Nederlandse BOR te kijken vindt Schols in het feit dat de erfbelasting een onevenwichtige verdeling van de welvaart kan voorkomen. Schols maakt daarbij een verwijzing naar het boek van Thomas Piketty.
In Nederland hebben we geen Bundesverfassungsgericht zoals in Duitsland. We kunnen dus geen fiscale wetten aan onze Grondwet toetsen. Dus lijkt het wat ver gezocht om de Nederlandse BOR op grond van deze uitspraak in Duitsland opnieuw ter discussie te stellen. Ik ben dus wel benieuwd hoe Schols dit zou uitwerken voor de Nederlandse situatie. Het zal mijns inziens niet verder komen dan een maatschappelijk discussie. Tot die tijd blijven we gewoon lekker door borren.
François van der Hoff versterkt accountants- en administratiekantoren in de fiscale en juridische begeleiding van bedrijfsopvolging bij het familiebedrijf. Hij is een ervaren en enthousiaste adviseur met een no-nonsens mentaliteit. François is eigenaar van FISCAF belastingadvies, een adviesorganisatie gevestigd in Rotterdam. Zie ook www.bedrijfsopvolging.nl, een onderdeel van FISCAF.
