“Goed bestuur onmisbaar voor continuïteit familiebedrijf”

Deventer – Door de enorme media-aandacht over goed bestuur gaan bij veel familiebedrijven de alarmbellen rinkelen. “Maar onbekend maakt onbemind”, aldus Tjebbe Nabuurs, bestuursvoorzitter FBNed. “Veel familiebedrijven weten namelijk niet wat hen te wachten staat bij het aanstellen van een bestuursorgaan.”

Ondanks dat veel familiebedrijven nog wat huiverig zijn tegenover het professioneel inrichten van hun bestuur, zien ze er toch steeds meer het belang van in. Door goed bestuur gevormd door kritische externen blijft een familiebedrijf namelijk scherp en dat zorgt vaak voor een betere continuïteit van het bedrijf. Marlies van Wijhe (familiebedrijf Van Wijhe Verf en Zakenvrouw van het jaar 2010), Tjebbe Nabuurs (bestuursvoorzitter FBNed) en Albert Jan Thomassen (directeur FBNed) geven hun visie op goed bestuur in familiebedrijven. Zij zijn alle drie van mening dat het belangrijk is voor de continuïteit van de onderneming om het bestuur zo professioneel mogelijk te regelen.

Huiverig
Als het op professioneel bestuur aankomt, zijn familiebedrijven nog enigszins terughoudend. “Dat komt met name vanwege het emotionele aspect”, zegt Thomassen. “Het bedrijf is echt van de familie en met een bestuursorgaan geef je een deel van de macht uit handen. Dat vinden veel familiebedrijven lastig.” Van Wijhe kan zich vinden in de uitspraken van Thomassen, maar volgens haar doen familiebedrijven zichzelf tekort als ze geen bestuursorgaan aanstellen: “Juist familiebedrijven kunnen de kennis en expertise van buitenstaanders goed gebruiken. Het leidt immers tot betere besluiten en dat is alleen maar goed voor de continuïteit van het bedrijf. Overigens is macht relatief want uiteindelijk besluiten toch de aandeelhouders.”

Trends
Thomassen signaleert dan ook heel duidelijk twee trends als het op goed bestuur aankomt: “De eerste trend die ik zie is dat familiebedrijven meer en meer kiezen voor goed bestuur omdat de opvolgers hier veel voordeel van hebben. De opvolgers hebben meer zekerheid wat betreft de continuïteit van het bedrijf, doordat mensen van buiten de familie hen scherp houden. De tweede trend is dat familiebedrijven kiezen voor het professioneel inrichten van hun bestuur om alles zowel in als om het bedrijf goed te organiseren. Binnen de familie zijn bijvoorbeeld weinig afspraken over de opvolging, terwijl dit toch een belangrijk punt is. Met een RvC of RvA kun je hier niet langer omheen.”

Zekerheid
De discussie over goed bestuur in familiebedrijven heeft volgens de directeur van FBNed, Albert Jan Thomassen, dan ook een positieve invloed op de gedachtegang over het onderwerp. “Er wordt flink op de trom geslagen, waardoor familiebedrijven er steeds bewuster mee bezig zijn.” Volgens Thomassen kies je als familiebedrijf met name voor een bestuursorgaan vanwege de klankbordfunctie. Volgens Nabuurs is de keuze afhankelijk van het soort familiebedrijf: “Het ligt er maar net aan hoeveel aandeelhouders het bedrijf heeft en hoe groot de directie is.”

Een familiebedrijf met meer aandeelhouders binnen de familie kan volgens Marlies van Wijhe het beste kiezen voor een RvC: “Dan heb je meer zekerheid. Als je zelf de enige aandeelhouder bent, heb je alles in eigen hand, maar met meer aandeelhouders wordt het nemen van beslissingen al lastiger.” Bij Van Wijhe Verf bezitten naast Marlies, ook haar vader en haar zus aandelen in het bedrijf. “Met drie aandeelhouders heb je toch meer verdeeldheid. Een stukje zekerheid is daarom altijd welkom en in ons geval is dat de RvC. Een RvC dwingt je namelijk om als familiebedrijf vooruit te kijken en dat maakt ons familiebedrijf alleen maar sterker.” Bij Van Wijhe Verf bestaat de RvC momenteel uit twee externe mensen, maar zij bekijken momenteel de mogelijkheid van een derde commissaris. Het familiebedrijf hoopt zo nog meer kennis binnen te halen, zodat er meer bijgedragen kan worden aan de continuïteitswens.

Wet bestuur en toezicht
Een belangrijke ontwikkeling die meespeelt bij de keuze voor een RvA of een RvC is de aanpassing van de wet Bestuur & Toezicht. De wetswijziging die in oktober 2013 werd doorgevoerd, legt het aantal commissariaten binnen familiebedrijven aan banden. “Door deze wet word je als familiebedrijf behoorlijk beperkt”, aldus Nabuurs. “Een commissaris mag dankzij de wetswijziging nog maar maximaal vijf commissariaten hebben en daardoor moet hij sommige functies als commissaris laten vallen. Wij hebben bij Nabuurs BV dus heel bewust voor een RvA gekozen. Als iemand zitting neemt in een RvA telt dit namelijk niet mee voor het aantal commissariaten en zo kun je de personen met veel ervaring binnen boord houden. Als we dit niet hadden gedaan, waren we waarschijnlijk onze commissarissen kwijt geweest. Een RvA is dus een mogelijkheid om de nadelige effecten van deze wet te omzeilen.”

Blijf op de hoogte met onze maandelijkse nieuwsbrief