‘‘Frictie bij opvolging, wat doe je eraan?’’ – Gastblog

Zussen Carola en Liane de Ruijter van adviesbureau Succesvolle Opvolging zijn gespecialiseerd in een gelijknamige dienst: ondersteuning bij opvolging binnen familiebedrijven. Voor Fambizz bloggen zij over hun praktijkvoorbeelden. Deze editie gaat over frictie bij Opvolging.

Je bent ondernemer en bent het bedrijf jaren geleden gestart of je hebt het overgenomen van je voorganger. Na jaren van hard werken en groei van je bedrijf, werkt de nieuwe generatie alweer enige tijd in het bedrijf. De opvolging is al weleens ter sprake gekomen maar dan alweer snel van tafel geveegd. Dat komt later wel…….

Een situatie zoals hierboven wordt geschetst, komt regelmatig voor. Er wordt al jaren tegen de opvolging en overdracht van het familiebedrijf aangehikt maar niet verder doorgepakt. Er wordt een afwachtende houding aangenomen, waarbij overdragers hopen dat het vanzelf goed komt. Ook wacht de nieuwe generatie op het moment waarop over opvolging wordt gesproken.

Voorkom een impasse

Wanneer er van beide kanten niet over opvolging wordt gesproken en er om de hete brij wordt heen gedraaid, ontstaat er een impasse en wordt het steeds moeilijker om het onderwerp bespreekbaar te maken. Juist wanneer het gaat om opvolging, moet er écht met elkaar gesproken en kan het gesprek niet (meer) oppervlakkig blijven. De onderwerpen waar nooit eerder over gesproken is, moeten op tafel komen. Dit is dan ook één van de redenen dat het moment van opvolging het meest gevaarlijke moment in het familiebedrijf wordt genoemd, er kunnen fricties ontstaan. Aan deze fricties kunnen verschillende zaken ten grondslag liggen. Denk aan ingesleten (familie)patronen, gebrek aan inlevingsvermogen, aannames, onuitgesproken verwachtingen en bijvoorbeeld de positie die een ieder inneemt in de familie. Als je dit als familie niet op tafel legt, dan kan het een grote bedreiging vormen voor zowel het bedrijf als de familie. Er is sprake van schijnharmonie en conflicten worden vermeden. Dit is het recept voor ellende op de lange termijn.

Wees de ontvlambare situatie vóór

Met welke vragen loopt een overdrager over het algemeen rond? Onderstaande vragen horen we veel in de praktijk
– Wanneer is het moment om het over opvolging en overdracht te hebben?
– Wie van de kinderen wordt de algemeen directeur?
– Hoe ga ik om met de kinderen die (nog) niet in het bedrijf werken?
– Is mijn kind wel geschikt om het bedrijf succesvol voort te zetten?
– Wat wordt mijn rol na het overdragen van het roer?

Een valkuil waar veel familiale ondernemers in trappen, is om eerst de antwoorden op alle vragen te vinden voordat ze met de familie om de tafel gaan. Op voorhand op alle vragen antwoord krijgen, lukt simpelweg niet. ‘Zelfs het scherpste mes kan zichzelf niet slijpen’. Je hebt een ander, onafhankelijk persoon, nodig om bloot te leggen wat een succesvolle opvolging binnen de familie in de weg staat.

Zo’n derde persoon faciliteert het gesprek en zorgt ervoor dat de juiste vragen worden gesteld waardoor er ook ‘juiste’ antwoorden worden gegeven. Hierdoor komen zaken op tafel zoals hoe een ieder erin staat en wat de wensen en belangen zijn van elk familielid zodat er concrete stappen worden gezet. Wij ervaren dat dit altijd tot inzicht, overzicht en actie leidt, maar bovenal heerst er naderhand ook opluchting omdat er echt gesproken wordt over zaken die er toe doen.

Blog geschreven door Carola en Liane de Ruijter