“Het bedrijf groeit minder snel dan de familie”

Een voorname oorzaak van het niet goed functioneren van familiebedrijven, is dat de kwaliteit van de onderlinge banden tussen familieleden niet optimaal is. Tijdens een sessie over familiebedrijven op de Nationale Ondernemersdag worden ondernemers voorgelicht hoe ze veelvoorkomende problemen bij familiebedrijven kunnen voorkomen.

Een nieuwe stelling verschijnt op het scherm: ‘Familieleden zijn welkom op alle posities van het bedrijf’. Veel van de aanwezigen reageren meteen op de stelling. “Toch niet op alle posities?” Een ander zegt: “Nee, niet dat familielid!”. In het groeiproces van een familiebedrijf is ‘balanceren’ het sleutelwoord. De grote vraag is immers: is het aanstellen van familieleden een principekwestie of is elk geval uniek?

Sessie over familiebedrijven
Op 10 september vond de tweede editie van de Nationale Ondernemersdag plaats. Het evenement wordt georganiseerd door ONL voor Ondernemers. Op dit evenement zijn er onder andere break-outsessies gepland, waarin ondernemers met elkaar in discussie gaan over specifieke thema’s, zoals Familiebedrijven. Arjanneke Teeuw, schaduwminister ‘Familiebedrijven’ en Ilse Matser, onder meer werkzaam als directeur Centrum van het Familiebedrijf, verzorgden deze twee uur durende sessie.

Aftrap
Teeuw en Matser trappen af met een korte PowerPointpresentatie in een kleine vergaderzaal, gelegen aan het Plein in Den Haag. Verschillende ondernemers die iets met familiebedrijven van doen hebben, zitten klaar voor de introductie. Kort laten de dames cijfers zien die voor familiebedrijven belangrijk zijn. Zo zijn er in Nederland 260.000 familiebedrijven, die samen voor bijna de helft (49%) van de werkgelegenheid zorgen.

Ambivalente kenmerken
Bijna meteen wordt er door de aanwezigen gesproken over ambivalente kenmerken binnen een familiebedrijf: iemands kracht kan ook iemands valkuil betekenen. Dit is vooral het probleem bij de eerdere generaties van een familiebedrijf: “Ze hebben doorzettingsvermogen getoond bij het opzetten van het bedrijf, maar blijken uiteindelijk te koppig om veranderingen te omarmen”, aldus Matser.

Veel aanwezigen zijn het eens met de stelling ‘familieleden zijn welkom op alle posities in het bedrijf’. Er is echter ruimte voor een kanttekening: “Het betreffende familielid moet wel bij de functie passen.” Volgens een van de ondernemers kan verantwoordelijkheid en ruimte ervoor zorgen dat een familielid zich gaat ontwikkelen binnen het bedrijf.

Belangrijke protocollen
Vaak speelt het binnen familiebedrijven en ook tijdens de sessie wordt het aangekaart: familieruzies. Onderlinge banden binnen de familie hebben vaak hun uitwerking op het functioneren binnen het familiebedrijf. “Het bedrijf groeit langzamer dan de familie”, is een probleem dat ook tijdens deze sessie wordt aangekaart. Hoe geef je iedereen een plek in het familiebedrijf? “Protocollen zijn hierbij erg belangrijk,” vertelt Matser. “Zodat iedereen zich aan bepaalde regels kan houden.”

Lede ogen
“Wanneer je als ouder of grootouder een kind of kleinkind wilt aannemen, moet je eerst goed nadenken over de toekomst van het bedrijf,” adviseert Teeuw. Volgens Matser moeten de grootouders vaak met lede ogen aanzien dat de kleinkinderen de bedrijfsvoering anders aanpakken en dingen veranderen. Je moet als grootouder accepteren dat jongeren nieuwe denkwijzen hebben en je moet deze uiteindelijk ook omarmen: “Jongeren zijn de toekomst van je bedrijf en zorgen voor vernieuwing.”

Er wordt instemmend gemompeld. Alles is gezegd, over ale onderwerpen die familiebedrijven raken  is gediscussieerd. Voordat de bijeenkomst wordt gesloten, maakt een van de ondernemers nog een statement: “We moeten het zo zien: wij zijn geen familieonderneming, maar we zijn een ondernemersfamilie!”

Familie groeit sneller dan familiebedrijf

Meer weten over de highlights van de Nationale Ondernemersdag? Hier kunt u in vogelvlucht lezen wat u gemist heeft van de dag.

Bent u ook benieuwd naar Arjanneke Teeuw, de schaduwminister ‘Familiebedrijven’? Later deze week volgt er een interview met  haar op Fambizz.nl.

Blijf op de hoogte met onze maandelijkse nieuwsbrief