Hoe de Mulders geld steken in recyclen van schoenen ; het regionale familiebedrijven ecosysteem

Door: Claudia van Orden

Familiebedrijven vormen de ruggengraat van veel regionale economieën, maar benutten zij het regionale ondernemersecosysteem optimaal? In een serie van zes artikelen delen we inspirerende praktijkvoorbeelden van familiebedrijven die dankzij samenwerking met kennisinstellingen, ondernemersverenigingen of andere regionale partners hun impact hebben vergroot.

Volgens het model van regionale ‘entrepreneurial ecosystems’ (ontwikkeld door Erik Stam) versterken verschillende systeemelementen – zoals kennis en financiering – ondernemerschap en daarmee meervoudige waardecreatie in een regio. Het model richt zich vooral op startups. Familiebedrijven worden in dit model niet expliciet genoemd, hoewel zij in veel regio’s de drijvende kracht achter innovatie en werkgelegenheid zijn.
Daarom willen we met deze serie artikelen een podium bieden aan enkele familiebedrijven die succes hebben geboekt dankzij samenwerking met (een) regionale partner(s). Deze voorbeelden laten zien hoe verbinding in het ecosysteem kan bijdragen aan brede welvaart. Met deze zes artikelen beogen we andere familiebedrijven te inspireren om kansen in het regionale ecosysteem beter te benutten. Elk artikel vertelt het verhaal van een familiebedrijf en zoomt in op een specifiek systeemelement.
De basiselementen van het ecosysteem zijn in heel Nederland vergelijkbaar. Het zijn de systeemelementen – de aanwezigheid van netwerken, talent, leiderschap, kennis, financiering en zakelijke dienstverlening – die het verschil maken. In deze aflevering richten we ons op het element ‘Financiering’.

Elementen van ondernemersecosystemen. Bron: Entrepreneurial Ecosystem Index 2024

Financiering

Binnen het model wordt financiering gezien als de toevoer en toegankelijkheid van kapitaal voor nieuwe ondernemingen.1 Dit is cruciaal voor het ontstaan van innovatieprojecten en hun uiteindelijke marktintroductie. Familiebedrijven verschillen hierin van startups: zij zijn vaak gevestigde ondernemingen en beschikken soms over voldoende eigen kapitaal om innovaties zonder externe financiering te realiseren.

Koninklijke de Mulders gaat circulair

Björn Mulder is de vierde generatie schoenenverkoper bij de Mulders in Alkmaar. In de tijd van zijn opa kwamen alle schoenen uit Waalwijk, waar leer op natuurlijke wijze werd gelooid en verwerkt. Later verschoof de productie naar Zuid-Europa en uiteindelijk naar Azië. Helaas gaat dit vaak gepaard met slechte arbeidsomstandigheden en milieubelastende materialen, zoals Chroom 6.
Na zijn studie Bedrijfseconomie aan InHolland werkte Björn samen met zijn broer Ralf Mulder aan de expansie van de Mulders. Op het hoogtepunt beheerde het bedrijf elf Clarks- en twee Asics-winkels in de Bijenkorfsteden, met een jaarlijkse omzet van 11 miljoen euro. Tijdens de coronacrisis besloot Björn het roer om te gooien. Hij sloot alle filialen behalve de winkel in Alkmaar en introduceerde een nieuw duurzaam concept.
De Mulders werkt nu uitsluitend samen met producenten die duurzaamheid hoog in het vaandel hebben. Van alle schoenen die zij verkopen, is een digitaal productpaspoort beschikbaar, waarmee herkomst en samenstelling inzichtelijk worden gemaakt. Björn kreeg duurzaamheid met de paplepel ingegoten: “Mijn moeder raapte vroeger al afval van de straat, lang voordat dat hip was.”
Naast zijn bedrijf zet Björn zich in voor de gemeenschap. Als voorzitter van Alkmaars Bolwerk werkt hij aan het vergroenen van winkelstraten, het creëren van studentenhuisvesting en het bieden van kansen aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het predicaat ‘Koninklijk’ kreeg de Mulders niet alleen vanwege hun 100-jarig bestaan, maar ook vanwege hun maatschappelijke betrokkenheid.

Financieren van de circulaire missie

Björn omschrijft zijn missie als: “Wij verkopen schoenen, wij recyclen schoenen en van het recyclaat maken wij weer waarde.” Jaarlijks worden er wereldwijd 24 miljard paar schoenen verkocht, waarvan slechts een klein percentage wordt gerecycled. Veel ingezamelde schoenen belanden in Afrika op afvalhopen.
In Heerhugowaard staat de enige schoenenrecyclefabriek ter wereld, waar 2.000 schoenen per uur worden verwerkt tot recyclaat. Dit materiaal kan worden gebruikt voor nieuwe producten, zoals vloeren, sloffen en koffiebekers.
Om deze circulaire missie te realiseren, investeerde Björn eigen kapitaal en zette hij een crowdfundingactie op. Inmiddels hebben tachtig mensen geld gedoneerd en denken zij mee over oplossingen. Andere financieringsvormen, zoals bankleningen of subsidies, overwoog hij wel, maar hij merkte: “Er wordt in Nederland meer geld uitgegeven aan circulaire consultants en onderzoeken dan aan de daadwerkelijke financiering van de circulaire economie.”

Durf te vragen

Björn geeft familiebedrijven die crowdfunding overwegen het volgende advies: “Vraag in je omgeving of mensen je financieel willen steunen en leg ze je plan voor. Banken zien je als een nummer, maar mensen in je netwerk – bijvoorbeeld bij de voetbalvereniging – zien je als vriend of kennis. Zij zullen eerlijk zeggen of ze je willen helpen en waarom. Ga dat gesprek aan.”

Claudia van Orden is lector Familiebedrijven aan Hogeschool Windesheim in Zwolle. Zij onderzoekt hoe familiebedrijven verbindingen aangaan met hun omgeving om brede welvaart te creëren.

[1] De empirische indicator die hiervoor in de jaarlijkse Entrepreneurial Ecosystem Index wordt gehanteerd is nogal specifiek, namelijk ‘intensiteit (gemiddelde investering per bedrijf) en prevalentie (aantal bedrijven die investering ontvangen per 1.000 bedrijven) op provincieniveau, gemiddelde over afgelopen 3 jaar’. Gegevens hierover zijn verkregen uit databases van de Nederlandse Vereniging Participatiemaatschappijen (NVP).