Wat betekent MVO voor jouw familiebedrijf?

Op 6 februari 2022 stond er een artikel in het Financieel Dagblad: ‘Bestuurder die grenzen milieuwetgeving opzoekt kan persoonlijk aansprakelijk zijn‘. In dit stuk wordt de vraag gesteld hoe ver de persoonlijke aansprakelijkheid van leidinggevenden eigenlijk reikt bij milieuovertredingen. Nu gaat het in dit artikel voornamelijk over grote vervuilers; Tata Steel en Harsco Metals. Maar het is wel een belangrijk signaal, dat de rol van leidinggevenden steeds meer onder een vergrootglas komt te liggen. En dat de gevolgen van het niet naleven van de regels steeds groter worden.

Bij familiebedrijven is de DGA vaak al iemand die meer persoonlijke aansprakelijkheid kent (en deze verantwoordelijkheid ook voelt) bij de bedrijfsactiviteiten. Maar er zijn nog wel behoorlijke verschillen te zien in de wijze waarop (familie)bedrijven Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) in de praktijk brengen. Ga je voor een ‘groen waasje’, of verwacht je dat je gehele supply chain voldoet aan MVO-maatstaven?

Recent was het de ‘Week van de Circulaire Economie’. Een mooie gelegenheid om weer eens goed bij MVO stil te staan. Maar je hoeft je natuurlijk niet te beperken tot die ene week per jaar…

Proactief of reactief?

MVO bestrijkt een steeds breder scala aan topics die verband houden met de maatschappelijke verantwoordelijkheid die een bedrijf draagt. De verantwoordelijkheid voor ontwikkelingen op het gebied van klimaatverandering en van leef- en arbeidsomstandigheden worden steeds vaker bij bedrijven en leidinggevenden neergelegd. Zowel de maatschappij als de overheid besteden hier steeds meer aandacht aan. Er zijn dan ook nog maar weinig bedrijven die niet tenminste één pagina op hun website besteden aan MVO, duurzaamheid, circulariteit, etc.

Echter, bij veel bedrijven blijft het nog steeds bij het voldoen aan de minimale vereisten van de wetgeving. Dat vinden zij vaak al ruim voldoende. Familiebedrijven, die meer belang hechten aan de langetermijncontinuïteit en hun reputatie, kunnen daarin echter een stuk verder gaan. Een voorbeeldbedrijf op dit gebied, de Arte Groep, noemenden we al in een vorig blog gaan in hun eigen blog verder in op MVO.

De directeur van een ander familiebedrijf gaat eens in de zoveel tijd onaangekondigd op bezoek bij leveranciers. Om ter plekke de arbeidsomstandigheden te checken en erop toe te zien dat er geen gebruik wordt gemaakt van kinderarbeid. Bij OneCircle is de duurzaamheidsgedachte de basis van hun missie. Die luidt: ‘De wereld beter achterlaten, door de belangen en behoeften van de totale keten met elkaar te verbinden, zodat we kunnen bijdragen aan de circulaire economie van kunststoffen’. Ze hebben dan ook een organisatie opgezet met als ultiem doel om niet alleen hun eigen producten, maar ook die van hun concurrenten, volledig te recyclen.

Wat is jouw visie op MVO?

De energietransitie heeft nu bij velen de hoogste prioriteit, maar men verwacht van een directeur(eigenaar) een breder perspectief. De energietransitie is wellicht voor de meeste (maak)bedrijven nu het meest urgente aandachtspunt, maar daarmee kunnen zij juist mooi andere belangrijke (milieu)aspecten meenemen. In hoeverre weet jij eigenlijk wat de impact is van jouw bedrijf op het milieu, de (leef)omgeving en de gezondheid van de werknemers? En hoe verantwoordelijk voel jij je voor eventuele misstanden in jouw sector en keten?

Zeker binnen familiebedrijven die aan de vooravond staan van een flinke groei, waardoor de DGA op een gegeven moment niet meer alles in eigen hand kan houden en ook niet meer voldoende zicht heeft op alle medewerkers, is het belangrijk om hier meer bewuste en concrete aandacht aan te besteden. De mogelijke negatieve gevolgen voor het familiebedrijf als dit niet gebeurt, worden dan ook steeds groter. Je kunt dit niet meer alleen overlaten aan de kwaliteits- of QHSE-manager.

Met het oog op de toekomstbestendigheid van je bedrijf moet je als directie- of managementteam ook op het gebied van MVO een duidelijke en gezamenlijke visie formuleren. Daar mag het natuurlijk niet bij blijven, hoe mooi je het ook op je website formuleert. In deze tijd van ‘social media-controle’ kom je er niet zo gemakkelijk meer mee weg om het alleen bij mooie woorden te laten. Voor je het weet ligt je reputatie aan diggelen en dat draai je niet gemakkelijk meer terug. Denk daarbij aan Tata Steel en wat het ‘gat’ tussen het beleid en de praktische invulling daarvan doet met het imago.

MVO handen en voeten geven

Maar hoe maak je het een en ander meer concreet? Een mooi voorbeeld vormt Metaglas, wat ze op hun website nader toelichten. Zij gebruiken de Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties (VN) om hun duurzaamheidsbeleid handen en voeten te geven. Ze zijn niet gelijk met alle zeventien de doelen aan de gang gegaan;  dat kun je nu ook weer niet van organisaties verlangen. Metaglas koos er drie uit om op te focussen, namelijk: goed onderwijs, fatsoenlijke banen en economische groei en klimaatverandering. Op de website van SDG Nederland staan de overige SDG’s.

Maar er zijn ook andere mogelijkheden om MVO meer concreet te maken. Denk aan de drie P’s (People, Planet, Profit). Uiteindelijk bepaal je zelf welke aanpak het beste past bij jouw bedrijf. Het is wel verstandig om ervoor te zorgen dat er voldoende draagvlak is voor de gekozen aanpak binnen jouw organisatie. Anders komt er helaas weinig van terecht.

Voordat je dergelijke keuzes maakt, is het dus prettig om allereerst bij een aantal andere (familie)bedrijven in de keuken te kijken en ‘eerstehands’ te zien en horen hoe zij het achter de schermen aanpakken. Schuif daarom eens aan bij een van onze bijeenkomsten, of word member van Let’s Talk Family Business om gelijk met de juiste familiebedrijven en praktijkvoorbeelden in contact te komen.