Zó overleef je als familiebedrijf anno 2016

Familiebedrijven ondergaan, evenals andersoortige ondernemingen, op dit moment een noemenswaardige transitie in een wereld die volop in beweging is. Door de digitalisering, maar ook door ontwikkelingen als de brexit. Niets lijkt meer zeker. Het rapport ‘Familiebedrijf in transitie’ beschrijft hoe familiebedrijven in deze tijd kunnen blijven overleven, aan de hand van voorbeelden van familiale ondernemingen die het vooralsnog lukt het hoofd boven water te houden in een zo veranderlijke wereld.

Diverse groeistrategieën
Zo gaat ING Economisch Bureau in het rapport in op de verschillende groeistrategieën die familiebedrijven kunnen hanteren. Dat is met name relevant voor díé organisaties die al even bestaan en een ‘volwassen’ product aanbieden. Hoe zorgen zij dat groei realistisch blijft? Volgens het ING-rapport kan bijvoorbeeld gekozen worden voor productinnovatie: de ontwikkeling van een heel nieuw product, of het aanpassen van een bestaand. Maar denk ook aan procesinnovatie, aldus de schrijvers. Door een productiemethode te vernieuwen (nieuw systeem of nieuwe machines bijvoorbeeld), kan mogelijk sneller, goedkoper en efficiënter worden gewerkt. Wat de beste keuze is als het gaat om een groeistrategie voor uw bedrijf, hangt af van de markt waarop u actief bent, en van de levensfase van het betreffende product. Ambachtelijke organisaties bieden hun klanten vaak al decennialang hetzelfde, succesvolle aanbod. De innovatie zit ‘m dan meer in ontwikkelingen in het productieproces.

Focus op verandering
Alhoewel technologische vooruitgang van alle tijden is, moeten familiebedrijven anno 2016 sneller schakelen. ING Economisch Bureau verwacht dat innovaties elkaar in de toekomst alleen maar nog sneller opvolgen. Met een verkorting van de levensduur van producten en diensten tot gevolg. De focus moet dus bijna 24/7 liggen op verandering. Dat vraagt een behoorlijk flexibele instelling van familiebedrijven, die over het algemeen niet gebrand zijn op het loslaten van oude tradities en werkwijzen. Daar zijn ze immers zo groot mee geworden. Voor familiebedrijven geldt over het algemeen ‘schoenmaker, blijf bij je leest’, en innovatie is dikwijls een grote stap. Een stap die wel (meerdere malen) gezet moet worden. Stilstaan is geen optie.

Het roer om
Een nieuwe generatie kan de helpende hand bieden bij het omgooien van het roer. Een ondernemende, frisse wind, die – zonder te veel van de kernwaardes te verliezen – de markt opnieuw kan aanvliegen. Wie toch zelf aan de slag wil met vernieuwde producten of technologieën en daar het geld voor heeft, kiest voor een externe start-up voor het uitwerken van succesvol blijkende concepten. Zo blijven de kernactiviteiten van het bedrijf uit de gevarenzone.

Er zijn dus zeker manieren om in een zo veranderlijke tijd als deze succesvol te blijven als familiebedrijf. ING Economisch Bureau onderscheidt tien gemeenschappelijke delers van familiale ondernemingen die het ver wisten te schoppen en mogelijk een inspiratiebron zijn voor andere familiebedrijven.

1. Passie voor het bedrijf of product
   2. Actief in een nichemarkt
   Meer focus op service en kwaliteit in plaats van prijs
   3. Beperkt aantal aandeelhouders
   Des te wendbaarder is het bedrijf
   4. Familie is nauw betrokken bij het bedrijf
   5. Stabiele groei nastreven
   Om risico’s zoveel mogelijk te vermijden
   6. Langetermijnfocus
   7. Conservatief financieel beleid
   Minder risicovol ondernemen leidt tot een solide financiële positie
   8. Flexibiliteit
   Snel in kunnen spelen op nieuwe ontwikkelingen is cruciaal
   9. Openstaan voor verandering
    Tradities moeten vaker doorbroken worden om succes te kunnen boeken
   10. Openstaan voor het aantrekken van externen
   Zij moeten complementair zijn aan de kennis en vaardigheden van het huidige team